Bij010
Bijen vinden volop voedsel in de stadswijngaard
Honingbijen, geweldige bestuivers.
Bloemdragende planten zijn voor hun voortplanting afhankelijk van insecten voor de bestuiving. Honingbijen zijn geweldige bestuivers dankzij hun manier van communiceren. Zij geven heel precies afstand en richting aan elkaar door en zelfs het soort van de voedselbron. Onderzoek van o.a. Karl Ritter von Frisch heeft dit al ruim 100 jaar geleden aangetoond. Wil je er als tuinder zeker van zijn dat je gewassen bestoven worden, zet er dan bijen bij.
Waarom sterven zoveel bijen?
Er is te weinig voedsel voor bijen door onze manier van tuin- en landbouw. Veelal staat éen soort gewas slechts enkele weken in bloei. Daarna kan de bij daar niets meer vinden. En bestrijdingsmiddelen die in de landbouw toegepast worden om het gewas tegen ongedierte te beschermen kunnen dodelijk zijn voor bijen.
Toch verreweg de grootste bedreiging is de varroamijt. Niet alleen parasiteert deze mijt op en van de bij, hij verspreid ook ziektes en virussen. Het Deformed Wing Virus (verkreukelde vleugel virus) is het dodelijkste virus. Helaas beperken deze ziektes en virussen zich niet alleen tot honingbijen. In diverse studies zijn de door varroamijt overgebrachte virussen ook waargenomen op solitaire bijen en vooral hommels.
De bij en de varroamijt
In 1996 is in de Verenigde Staten ontdekt dat bijen zieke larven kunnen detecteren en opruimen. Bijen lijken te ruiken, op basis van feromonen, dat een larf besmet is met de ziektes die de varroamijt overbrengt. Ze nemen het waar en verwijderen de zieke larf uit het volk. En daarmee verwijderen ze ook de varroa uit het broed. Dat ‘ruiken en detecteren’ is een erfelijke eigenschap. Deze eigenschap wordt Varroa Sensitieve Hygiene (hygiënisch gedrag) genoemd.
VSH resistentie
Nu imkers dit weten kunnen zij deze eigenschap stimuleren met gerichte kruisingen. De database van BeeBreed is hierbij een grote hulp. In 2014 werd het VSH programma in Nederland geïntroduceerd. Sinds 2016 houdt Peter Schallenberg zich bezig met dit programma. Bijen telen met VSH resistentie en andere imkers helpen die hetzelfde doel nastreven.